Wat is GHB?
GHB (gammahydroxyboterzuur) is een bedwelmend middel dat zowel als slaapmiddel als recreatief roesmiddel wordt gebruikt. GHB staat bekend om de korte (enkele uren durende) comateuze slaap die kan optreden hogere doseringen.
Geschiedenis
GHB werd voor het eerst gesynthetiseerd door Dr. Henri Laborit in de vroege 60’er jaren toen hij onderzoek verrichtte naar de neurotransmitter GABA. Al snel werd duidelijk dat het middel voor meerdere doeleinden bruikbaar was, gezien de minimale bijwerkingen en stuurbare werking. Minder gewenst waren (en zijn) de kleine veiligheidsmarge bij het doseren, en de gevaren die konden optreden bij gecombineerd gebruik met alcohol en andere stoffen die het centrale zenuwstelsel remmen.
De meeste GHB wordt gemaakt door GBL (gamma-butyrolacetone) om te zetten door toevoeging van sodium hydroxide (loog) in ethanol of water. Omdat GBL in steeds meer landen verboden is, wordt GHB vaak via een andere weg gemaakt, zoals uit THF (tetrahydrofuran).
Chemische eigenschappen
GHB wordt in de regel gemaakt door gamma butyroleacetone (GBL) te vermengen met een sterk basische stof, zoals sodium hydroxide (loog). Er vind een chemische reactie plaats waaruit GHB ontstaat.
Effecten
De effecten van GHB in recreationele doseringen zijn vertonen gelijkenissen met die van alcohol.
De gebruiker voelt zich erg ontspannen, heerlijk warm, tintellend, zweverig, zorgeloos en veilig.
Remmingen verminderen, de seksuele opwinding wordt gestimuleerd en er ontstaat een verhoogde
gevoeligheid voor aanraking van de huid. Het zorgt ook voor het verlangen om in contact te treden
met anderen. Psychologische barrieres kunnen verdwijnen, wat het makkelijker maakt om emotionele
blokkades te doorbreken.
De scheidingslijn tussen een recreatieve dosis en een overdosis is erg klein. Als een te hoge
dosering wordt genomen kan de gebruiker worden overvallen door vermoeidheid en moeite hebben om
wakker te blijven (knikkebollen). Dit gaat vaak gepaard met duizeligheid, misselijkheid en soms
braken. Bij een zware overdosering kan het slachtoffer het bewustzijn verliezen, verward raken en
kan de ademhaling onderdrukt worden.
Medisch gebruik
GHB is een stof die het verlangen om te drinken kan wegnemen, zonder hierbij onplezierige bijwerkingen die andere middelen die toegepast worden bij alcoholverslaving teweeg te brengen.
Gebruik
Een van de grootste problemen bij GHB is dat de scheidingslijn tussen een recreatieve dosis en een overdosering zo dun is, dat enkele mililiters teveel al voor een tijdelijk roes (slaap of comateuze toestand) kunnen zorgen. Doorgaans is dit niet direct zorgwekkend, en komt de gebruiker na enkele uren weer bij. Ernstige overdoseringen kunnen echter wel levensbedreigend zijn, vooral in combinatie met alcohol of andere drugs.
Een gemiddelde recreationele dosering van zuiver GHB poeder ligt tussen de 1 en 3 gram (1 – 1,5 ml), alhoewel sommigen wel 4 of 5 (4-5 ml) gram per dosering gebruiken. Dit laatste betreft vooral gebruikers die door regelmatig gebruik tolerantie hebben opgebouwd, of fors van postuur zijn. GHB komt het meeste voor in vloeibare vorm, wat het doseren moeilijker maakt. Niet alle vloeibare GHB is even geconcentreerd, en bevat soms resten van GBL. GBL is ongeveer tweemaal zo sterk als GHB.
Net zoals bij alcohol en andere middelen, speelt maaginhoud een rol bij het moment dat de eerste effecten merkzaam zijn. Doorgaans duurt het zo’n 10-20 effecten voordat de gebruiker er iets van merkt. De effecten houden van GHB houden zo’n 1,5-2 uur aan. Na deze piek zijn er nog zo’n 1,5 uur subtiele na-effecten merkbaar. Sommige recreatieve gebruikers drinken hun GHB op de manier waarop anderen alcohol consumeren; verspreid over de avond nemen zij steeds slokjes, in plaats van een dosis in 1 keer op te drinken. In dit geval wordt de werkingsduur logischerwijs verlengd.
Waarschuwingen
Aan het gebruik van GHB zijn een aantal risico’s verbonden waar de gebruiker zich bewust
van dient te zijn. De eerder genoemde steile doseringscurve kan ervoor zorgen dan (onervaren)
gebruikers snel te veel nemen, en in slaap vallen (‘outgaan’). Daarnaast kan de
combinatie met alcohol ook voor problemen zorgen. Beiden zijn zogenaamde ‘downers’ en
vertragen de hartslag iets. Dit in combinatie met de spierverslappende werking kan bij een
overdosering al snel zorgen voor ademhalingsproblemen. Omdat het onmogelijk is om op het oog de
sterkte van GHB te bepalen, maakt dit het doseren ook lastiger. Het is dan ook altijd aan te raden
om het eerst te laten testen bij een testcentrum, en in ieder geval met een zeer lage dosering te
beginnen. Wacht dan minstens een uur alvorens te herdoseren, en zorg altijd dat de tweede dosis
lager is dan de eerste. Vaak vergeet men de tijd van inname te onthouden of noteren, en wordt er te
snel opnieuw gedoseerd, al dan niet resulterend in een overdosering door de al aanwezige
hoeveelheid GHB in het lichaam.
Het is pas sinds enkele jaren duidelijk dan GHB bij sommigen een lichamelijke en fysieke
verslavende werking kan hebben, en dat het afkicken een moeizaam proces kan zijn. In geval van
ernstige verslaving mag nooit cold turkey gestopt worden – dit kan in extreme gevallen leiden
leverfalen en de dood. Bij afkickprogramma’s wordt de dosering langzaam afgebouwd, in
combinatie met intensieve begeleiding. Vaak wordt hierbij ook gebruik gemaakt van benzodiazepines
ter kalmering en vermindering van trek.
Combinaties
Combineer GHB niet met alcohol. Dit kan leiden tot zeer gevaarlijke situaties. Deze middelen
versterken elkaars effecten. Ook ketamine versterkt de werking van GHB, en kan zorgen voor
misselijkheid en braken.
Vermijd ook het gebruik van GHB in combinatie met opiaten en slaapmiddelen.